Uluslararası Ceza Mahkemesi (UCM) Ön İnceleme Dairesi, aylar süren müzakerelerin ardından İsrail Başbakanı Netanyahu ve eski savunma bakanı Gallant için tutuklama emri çıkardı.UCM'nin açıklamasında, Hamas'ın silahlı kanadı İzzeddin El Kassam Tugayları'nın lideri Muhammed Deif için de tutuklama emri çıkarıldığı görüldü. UCM'den yapılan açıklamada, tutuklama emrinin 'insanlığa karşı işlenmiş suçlar ve savaş suçları' gerekçesiyle verildiği belirtildi. Mahkeme, Netanyahu ve Gallant'ın 'bir savaş yöntemi olarak aç bırakma savaş suçundan dolayı cezai sorumluluk taşıdıklarına inanmak için makul gerekçeler olduğunu' ifade etti.Mahkeme ayrıca, İsrail'in UCM'nin yargı yetkisine ilişkin itirazını oy birliğiyle reddetti. İsrail, UCM'ye taraf değil ancak Filistin'in 1 Nisan 2015'ten bu yana UCM'ye taraf olması sayesinde mahkeme İsrailli yetkililer hakkında tutuklama kararı verebiliyor.
Situation in the State of Palestine:#ICC Pre-Trial Chamber I rejects the State of Israel’s challenges to jurisdiction and issues warrants of arrest for Benjamin Netanyahu and Yoav Gallant. Learn more ⤵️ https://t.co/opHUjZG8BL
— Int'l Criminal Court (@IntlCrimCourt) November 21, 2024
UCM'NİN KARARI NE ANLAMA GELİYOR?
UCM, kurucu anlaşması olan Roma Statüsü'nün 58. maddesi uyarınca, soruşturma başlattığı bir olaydaki bir kişinin, yargı yetkisine giren; soykırım, savaş suçu, insanlığa karşı suçlar veya saldırı suçu işlediğine yönelik, hakkında makul şüphesi varsa tutuklama kararı çıkarabiliyor. UCM'nin verdiği tutuklama kararı gizli olabildiği gibi kamuya açık şekilde de ilan edilebiliyor.UCM, özellikle kamuoyunda bilinen üst düzey kişiler hakkındaki tutuklama kararlarını, daha hızlı yakalanabilmeleri için gizli tutmayarak açıktan ilan ediyor. Tutuklama kararı, UCM Savcılığının talebi üzerine, UCM Ön İnceleme Dairesi tarafından veriliyor.İçeriğine göre değişmekle birlikte, tutuklama kararının amacı genellikle şüphelinin UCM'ye teslim edilerek hakkında başlatılan soruşturmanın ilerletilmesi için bizzat Mahkeme huzuruna çıkarılması anlamını taşıyor.
TUTUKLAMA KARARI NASIL UYGULANIYOR?
UCM'nin kendisine ait bir polis veya başka bir kolluk gücü olmaması sebebiyle kararlarının uygulanması, genellikle devletler eliyle oluyor.Roma Statüsü'nün 86. maddesi uyarınca UCM'ye taraf ülkeler, mahkemenin aldığı kararları eksiksiz şekilde uygulama yükümlülüğü altında bulunurken taraf olmayan ülkeler açısından bu durum büyük oranda devletlerin kendi rızalarına dayanıyor.
Ne olmuştu?UCM Başsavcısı Kerim Han, 20 Mayıs'ta İsrail Başbakanı Netanyahu ve Savunma Bakanı Yoav Gallant hakkında 'tutuklama kararı' başvurusunda bulunduğunu bildirmişti. Han, Netanyahu ve Gallant'ın 8 Ekim 2023'ten itibaren Gazze Şeridi'nde 'savaş suçları ve insanlığa karşı suçlardan cezai sorumluluk taşıdığına inanmak için makul gerekçeler bulunduğunu' açıklamıştı.UCM'den yapılan açıklamaya göre Han, Netanyahu ve Gallant'a ilaveten Hamas Siyasi Büro Başkanı İsmail Haniye, Hamas'ın Gazze'deki lideri Yahya Sinvar ve İzzeddin El Kassam Tugayları'nın lideri Muhammed Deif hakkında 'tutuklama kararı' başvurusu yaptığını duyurmuştu. Haniye ve Sinvar, geçtiğimiz aylarda İsrail'in düzenlediği saldırılarda öldürülmüştü.