Salgın sürecini en iyi ve en kötü yöneten ülkeler belli oldu. Türkiye kaçıncı sırada?
Koronavirüs, 190 bin insan, 90 milyondan fazla vaka ve 2021 Ocak ortasında iki milyon ölümle dünya çapında yayılmaya devam ediyor. Yaklaşık bir yıl boyunca, hükümetler ve toplumlar görünmez bir düşmanla savaşmak zorunda kaldı. Avusturya'nın uluslarası politika enstitüsü Lowy dünya üzerinde Covit- 19 vakalarının etkilerini araştırdı.
Lowy’nin yaptığı araştırma ile, pandeminin etkilerini devletlerin nasıl yönettiğini araştırdı. Bu araştırmalarda ülkelerin nüfus büyüklüğü, ekonomik gelişmeleri, politik sistemleri de göz önüne alınmıştır.
Bazı ülkeler salgını diğerlerinden daha iyi yönetmiştir. Bazı ülkeler ise daha düşük performans göstermiş, yayılım ve vaka sayısı daha yüksek çıkmıştır.
Bölgeler
Koronavirüs salgını başladığı günden itibaren Asya-Pasifik ülkeleri pandemiyi kontrol altına alma konusunda daha başarılı ülkeler oldu. Buna karşılık, COVID-19'un dünya üzerinde hızla yayılması, önce Avrupa'yı ve ardından Amerika Birleşik Devletlerini etkiledi. Bununla birlikte, Avrupa son aylarda ikinci ve daha şiddetli bir salgın dalgasına yenik düşme riski gösterirken, Asya-Pasifik'teki ülkelerde vaka sayılarında ciddi düşüşler yaşandı. Avrupa kıtasındaki eşzamanlı kilitlenmeler ilk dalgayı bastırdı, ancak daha fazla açık sınır, komşu ülkelerle seyahatler yenilenen salgınlara karşı savunmasız bıraktı.Bu arada, pandeminin yayılması `` Amerika'nın çoğunda (Kuzey ve Güney)doğrulusunda hızlandı ve Amerika'yı küresel olarak kötü etkilenen kıta haline getirdi. Orta Doğu ve Afrika'daki birçok ülke, sağlam önleyici tedbirlerle salgının ilk ilerlemesini durdurmayı başardı. Bölgesel durum, 2020'nin ikinci yarısında tekrar istikrar kazanarak, orada kötüleşti.
Siyasi sistemler
COVID-19'un yayılmasını engelleyen araçlar - evde kalma emirleri, kilitlenmeler ve sınırların kapatılması - ortak oluşturulan tedbirler olmuştur.Tüm rejim türlerinin koronavirüsü yönetmedeki performansları neredeyse birbirinin aynıdır. Otoriter modellere sahip ülkeler, virüsü bastırmada uzun süren bir avantaja sahiptir.
Popülasyon boyutu
Ülkeleri nüfus büyüklüklerine göre kategorize etmek, COVID-19 sorunuyla ilgili deneyimlerdeki en büyük farklılıkları ortaya çıkardı. Daha büyük nüfusa sahip olan ülkeler daha fazla enfeksiyon ve yayılım gösterebilir. İç sınırların daha açık ve geçirgen olması, virüsün daha çok yayılmasını kolaylaştırmış olabilir.Küresel pandeminin başlangıcında, nüfus büyüklüğü ülke performansında çok önemli değilken, Bununla birlikte, büyük, orta ve küçük popülasyonlar arasındaki deneyimler, ülkeler COVID-19 vakalarını kaydettikten sonra bir aydan daha kısa bir süre içinde önemli ölçüde farklılaştı. Nüfusu 10 milyondan az olan daha küçük ülkelerde virüs yoğunluğu daha düşük , nüfus yoğunluğu yüksek ülkelerde virüs yoğunluğu çok daha yüksek oluştu.
Ekonomik gelişme
Kişi başına geliri daha yüksek olan ülkelerin COVID-19 salgınıyla savaşmak için daha fazla kaynağa sahip olması ve bugüne kadarki krizin çoğunda gelişmekte olan ülkelerde diğer ülkelere göre ortalamada daha iyi performans göstermesine yol açtı. Daha da şaşırtıcı olan, pek çok gelişmekte olan ülke salgının ilk çıktığı dönemlerde daha başarılı olmuşken, bu zengin ülkeler gittikçe daha çok bunaldı.Uluslararası hava yolculukları yurt dışından virüs bulaşmasını hızlandırdı. Küreselleşmekte olan ülkelerdeki hükümetlerin, küresel krizin ölçeği ve ciddiyeti öğrenildikten sonra tedbirler almak için daha fazla hazırlık süresi ve daha fazla aciliyet duygusu oluştu.
Ekonomik boyut
Virüsün yayılmasını azaltmak için kullanılan sağlık önlemlerinin biraz 'düşük teknolojili' doğası, COVID-19 yönetiminde gelişmiş ve gelişmekte olan ülkeler arasında daha eşit bir oyun alanı yaratmış olabilir. Buna rağmen, COVID-19'a karşı ilk aşıların zengin ülkelere kriz kurtarma çabalarında bir üstünlük ve yoksul ülkeler için pandemiye karşı daha uzun süre savaşmaya yol açabilir.Ülke sıralaması
Bu tablo 36 haftalık araştırmalar doğrultusunda hazırlanmıştır. COVID-19 salgınıyla başa çıkmada ülkelerin performanslarının bir karşılaştırmasını sağlar. Toplamda 98 ülke, bu endeksi oluşturmak için kullanılan altı kategorilere göre değerlendirildi.Değerlendirme
Ülkelerin COVID-19 pandemisini ele almalarının karşılaştırmalı etkililiğini ölçme görevinde; Hem toplu hem de kişi başına düşen daha az sayıda rapor edilen vaka ve ölüm, virüse daha iyi bir yanıta işaret ediyor. Kişi başına bazında yapılan daha fazla test, pandeminin ulusal düzeydeki boyutunun daha doğru bir resmini ortaya koymaktadır. Bu arada, daha düşük pozitif test oranları, COVID-19'un iletimi üzerinde daha yüksek derecede kontrol olduğunu gösterir.Ülkelerin pandeminin farklı noktalarında göreceli performansını ölçmek için, halka açık ve karşılaştırılabilir verilere sahip ülkelerde COVID-19 yaygınlığının altı ölçüsünü izledi. Toplamda 98 ülke, COVID-19 vakasını takip eden 36 hafta boyunca, 9 Ocak 2021'e kadar mevcut veriler kullanılarak değerlendirildi.
Aşağıdaki göstergeler için yeni günlük rakamların on dört günlük hareketli ortalamaları hesaplandı:
• Onaylanmış vakalar
• Onaylanmış ölümler
• Milyon kişi başına doğrulanan vaka
• Milyon kişi başına doğrulanan ölümler
• Testlerin bir oranı olarak onaylanmış vakalar
• Bin kişi başına test
Sonuç
Sonuçlara göre Covit-19 da en az etkilenen ülke Yeni Zellanda, en çok etkilenen ülke ise Brezilya oldu. Liste şöyle;1 -YENİ ZELLANDA
2-VİETNAM
3-TAYVAN
4-TAYLAND
5-KIBRIS
6-RUANDA
7-İZLANDA
8-AVUSTURALYA
9-LETONYA
İlk sıralarda yer alıyor.
Türkiye 74. sırada yer alırken,
en çok etkilenen ülkeler ise şöyle;
94- AMERİKA BİRLEŞİK DEVLETLERİ
95- İRAN
96-KOLOMBİYA
97-MEKSİKA
98- BREZİLYA yer aldı. Bu sıralamada açık verilerin bulunmaması nedeniyle Çin’in yer almadığı bildirildi.