"Kanlı Noel" katliamının üzerinden 58 yıl geçti

TAKİP ET

20 Aralık 1963'ü 21 Aralık'a bağlayan gece Kıbrıs adasında Kıbrıs Rumları ve Kıbrıs Türkleri arasında başlayan çatışmalardır. Olaylarda toplam 364 Kıbrıs Türk'ü ölmüştür.1963-64 yıllarındaki çatışmalar, çeşitli aralıklarla 10 Ağustos 1964 tarihine kadar devam etse de "Kanlı Noel" adıyla tasvir edilen ilk çatışmalar; 27 Aralık 1963 tarihinde imzalanan ateşkes ve 30 Aralık 1963 tarihinde imzalanan Yeşil Hat Anlaşması'yla sonuçlandı.

"Kanlı Noel" katliamının üzerinden 58 yıl geçti

Kıbrıs'ta 21 Aralık 1963'te terör örgütü EOKA militanlarının Kıbrıs Türklerine yönelik başlattığı ve tarihe "Kanlı Noel" olarak yazılan katliamın üzerinden 58 yıl geçti. Saldırılarda 364 kişi şehit düşmüş, 103 Türk köyü boşaltılmıştı.

Rumların Kıbrıs Türklerine karşı başlattığı silahlı saldırılar Kanlı Noel olarak adlandırılırken bu saldırılar, Ada'daki toplumlar arası çatışmaların başlangıcı olmuştu.

İlk başta 30 köy saldırılara maruz kalmıştır. Toplamda ise 103 köye saldırılar yapılmıştır.

Akritas örgütü tarafından başkent Lefkoşa'nın Türk kesiminin kuşatılarak teslim alınması planlanmıştı. Hem bu planın bir parçası olarak hem de Türk yerleşimleri arasında mahsur kalan bir miktar Rum'u kurtarmak üzere Küçük Kaymaklı semtine saldırı düzenlenmesi kararlaştırıldı. 24 Aralık günü Nikos Sampson 60 kişilik birliğiyle Küçük Kaymaklı'ya saldırdı. Sampson'un hedefi Küçük Kaymaklı'nın tamamen Türklerden arındırılmasıydı. Sampson, Türk mevzilerini düşürerek ilerlese de bu istediği hızda değildi. Bu nedenle Akritas örgütü dışında yer alan, Renos Kiriakidis komutasındaki silahlı grubun yardımını da alarak silah gücünü arttırıp tekrar saldırıya geçti ve Küçük Kaymaklı düştü. Saldırıda Akritas örgütünün militanları 17 Kıbrıslı Türk'ü öldürürken 500 Türk'ü esir aldı. Sampson, Küçük Kaymaklı sokaklarında elinde ele geçirdiği Türk bayrağıyla zafer yürüyüşü yaptı.

Lefkoşa’nın Küçük Kaymaklı semti kuşatma altına alınmıştır. Larnaka ve Tuzla'da Türk evlerine ateş açılmış ve dokuz kişi öldürülmüştür. Bölgedeki 13 Türk köyünün sakinleri de 23 Aralık gününden itibaren daha büyük Türk köylerine göç etmiştir.
 

Ayvasıl'daki olaylar

Ayvasıl'da Türklere 21-22 Aralık günü saldırılar yapıldı.Halil Sadrazam, köyde ilk önce 12 kişinin öldürüldüğünü sonrasında da öldürmeye devam ettiklerini söylemektedir. 13 Ocak 1964 tarihine kadar devam eden kazılarda toplam 21 kişinin cesedi bulunmuştur. Öldürülenler Lefkoşa Tekke Bahçesi'ne/Şehitliği'ne defnedilmiştir.

Kumsal Baskını

24 Aralık 1963'te Lefkoşa'nın Kumsal semtinde 11 kişi öldürülmüştür. Bunlardan 4'ü; Tabip Tuğgeneral rütbesiyle Türk ordusundan emekli olan, olay esnasındaysa 1960 anlaşmalarına göre Kıbrıs'ta görev yapan 650 kişilik Kıbrıs Türk Kuvvetleri Alay Komutanlığı'nda vazifeli Binbaşı Nihat İlhan'ın ailesiydi. İlhan'ın evinin banyo küvetinde eşi Mürüvet İlhan ile çocukları Murat, Kutsi ve Hakan; ölmüş vaziyette bulunmuştur. Baskının yapıldığı ev daha sonra Barbarlık Müzesi adıyla ziyarete açılmıştır.
364 Kıbrıs Türk'ü ile 174 Kıbrıs Rum'u hayatını kaybetmiş,8.667 Kıbrıs Türk'ü yaşadığı 103 köyü terk etmiştir. John Terence O'Neill ve Nicholas Rees de 30 bin Kıbrıs Türk'ünün göç etmek zorunda kaldığını belirtmiştir. 25 Aralık'ta Kıbrıs Türk Kuvvetleri Alayı mevzilere konuşlandırılmış ve Türk Hava Kuvvetleri'nin savaş uçakları Lefkoşa üzerinde uyarı uçuşlarına başlamışlardır. Olaylar üzerine 30 Aralık 1963 günü toplanan  Birleşik Krallık, Türkiye ve Yunanistan hükûmetleri  arasında Yeşil Hat Antlaşması yapıldı.

"Halen daha onun bedenini bulamadık, cesedini gömemedik"

Kanlı Noel katliamı şehitlerinden Cahit Lütfüoğlu'nun akrabası Azize Solmaz, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Lütfüoğlu'nun 1 Ocak 1964'te şehit olduğunu anımsatarak "Bugüne kadar halen daha onun bedenini bulamadık, cesedini gömemedik." dedi.

Şehit Lütfüoğlu'nun o dönem eski Erenköy'de yer alan köyünü koruduğunu anlatan Solmaz, Kıbrıslı Rum askerlerin köye giden yolu kapattığını, gıda ve ilaç girmesine engel olduğunu ifade etti. Solmaz, "Yiyecekleri yoktu. Kendisi o riski alarak ailesine bir şeyler almak için köyden çıktı ama hiç geri dönmedi. Onun geri gelmesine izin vermediler. Bugüne kadar cesedi bulunmadı. Onu bugün anıyoruz." dedi.

kanlı noel kanlı noel küvet kanlı noel olayları kanlı noel tarihi kanlı noel film kıbrıs olayları kıbrıs katliamı