Dışişleri Bakanlığı; Rusya'nın AKKA'dan çekilme kararını üzüntüyle karşıladıklarını belirtti; AKKA Antlaşması nedir? Hangi ülkeleri kapsar?

Dışişleri Bakanlığı Rusya'nın AKKA'dan çekilme kararını üzüntüyle karşıladıklarını belirterek, "Ülkemiz, bu koşullar altında, NATO Müttefiki diğer AKKA taraf devletleriyle birlikte Antlaşma'nın uygulamasını gerek duyulacak bir süre için askıya almak durumunda kalmıştır" değerlendirmesinde bulundu.

Dışişleri Bakanlığı, 'Rusya’nın AKKA’dan Çekilme Kararının 7 Kasım 2023 Tarihinde Yürürlüğe Girmesi Hakkında' başlıklı yazılı bir açıklama yayınladı.

"Rusya Federasyonu’nun Avrupa’da Konvansiyonel Kuvvetler Antlaşması’ndan (AKKA) çekilme kararını üzüntüyle karşılıyoruz" ifadesinin yer aldığı açıklamada Türkiye tarafından Antlaşma’nın uygulamasını gerek duyulacak bir süre için askıya alma kararı' alındığı bildirildi.

Açıklamada şu ifadeler yer aldı:

"AKKA’nın mihenk taşlarından birini teşkil ettiği Avrupa güvenlik mimarisinde bilhassa 2007’den itibaren giderek artan bir aşınma müşahede edilmekteydi. Rusya’nın AKKA’dan çekilme kararının 7 Kasım 2023’de yürürlüğe girdiği tarihten itibaren, diğer taraf devletlerce Antlaşma’nın anlamlı bir şekilde uygulanması maalesef fiilen imkansız hale gelmiştir

Ülkemiz, bu koşullar altında, NATO Müttefiki diğer AKKA taraf devletleriyle birlikte Antlaşma’nın uygulamasını gerek duyulacak bir süre için askıya almak durumunda kalmıştır.

Bu karar özünde geri alınabilir niteliktedir. Kanat rejimi dahil alt bölgesel sistemiyle ve sayısal sınırlamalarla askeri kuvvetler arasında denge, şeffaflık ve öngörülebilirlik sağlayan hukuki bağlayıcı nitelikteki AKKA’nın temellerine ve esas ilkelerine duyulan ihtiyaç devam etmektedir. Önümüzdeki süreçte Avrupa güvenlik mimarisinde ihtiyaç duyulabilecek güncelleme, ancak bu temeller üzerine inşa edilebilecektir.Bu itibarla konuya ilişkin temaslarımızı ilgili tüm taraflarla sürdüreceğiz.

İçinden geçmekte olduğumuz olağanüstü dönemde, silahların kontrolü, silahsızlanma ve yayılmanın önlenmesi düzenlemelerinin tam olarak uygulanmasına geri dönülmesi uluslararası güvenlik bakımından her zamankinden daha da büyük önem taşımaktadır."

Rusya, nükleer denemeleri yasaklayan anlaşmadan da çekildi

Rusya Devlet Başkanı Putin, geçtiğimiz hafta "Kapsamlı Nükleer Testlerin Yasaklanması Anlaşması"nın (CTBT) onaylanmasını iptal eden yasayı imzaladı.

Putin, bu adımın, nükleer test yasağını imzalayan ancak onaylamayan ABD'nin tutumunu "yansıtacağını" söyledi.

Rus parlamentosunun her iki kanadı da geçtiğimiz ay Moskova'nın tasarıyı onaylamasını iptal etmek üzere oy kullandı.

1996'da kabul edilen CTBT, dünyanın herhangi bir yerindeki tüm nükleer patlamaları yasaklıyor, ancak anlaşma hiçbir zaman tam olarak uygulanmadı.

NATO AKKA Antlaşmasını askıya aldı

NATO, Rusya'nın çekilmesinin ardından Soğuk Savaş döneminden kalma Avrupa Konvansiyonel Silahlı Kuvvetler Antlaşması'nı askıya aldı.

NATO, Avrupa Konvansiyonel Silahlı Kuvvetler Antlaşması'nı (AKKA) resmen askıya aldığını duyurdu. Bu adım, Rusya'nın Soğuk Savaş döneminden kalma bu güvenlik anlaşmasından çekilmesinin ardından atıldı. 

Merkezi Brüksel'de bulunan NATO, "Müttefik taraf devletlerin antlaşmaya uyduğu, Rusya'nın ise uymadığı bir durum sürdürülemez" dedi. 

İttifak ayrıca imzacı üyelerinin anlaşmaya katılımlarını dondurduklarını açıkladı.

Avrupa Konvansiyonel Kuvvetler Antlaşması (AKKA) nedir?

1990 yılında Paris’te imzalanan ve Temmuz 1992’de yürürlüğe giren Avrupa Konvansiyonel Kuvvetler Antlaşması (AKKA) (Treaty on Conventional Forces in Europe – CFE) NATO ve Varşova Paktı arasında imzalanmıştır. Antlaşma zırhlı muharebe araçları, muharebe tankları, savaş uçakları, toplar ve saldırı helikopterlerini içeren toplam beş konvansiyonel silah kategorisinde sayıca indirimi, karşılıklı bilgi paylaşımını ve her bir kategori için de anlaşmaya taraf olan ülkeleri bağlayacak sınırlamaları içermektedir. Antlaşma coğrafi olarak Avrupa’nın Atlantik kıyılarından başlayıp Sovyetler Birliği’nin Ural Dağları’na kadar olan bölümü kapsamaktadır. Antlaşmaya taraf olan ülkeler, anlaşmanın uygulanması ve belirlenen hedeflerine ulaşmasından sonra da güvenlik ve istikrarın temini için birlikte çalışmayı ve her türlü çabayı göstereceklerini taahhüt etmişlerdir.